JOHANNES KEPLER (1571-1630)
Johannes Kepler, Lutherci bir papazın oğlu olarak Almanya’nın güneyindeki Schawaben’da dünyaya geldi. O dönem Luther, Kopernik’i büyük bir öfke ile eleştirmiş ve şöyle demiştir: “ bütün bir astronomi ilmini saptırarak, Yeşu Kitabı’nda(Yahudiler için önemli bir dini kitap) yazılı olanları inkar eden bir eşek.” Ancak Kepler üzerinde bu kadar az düşünelerek kabul edilmiş ve yerleşmiş bir anlayışla yaşayamayacağını düşünüyordu. Tıpkı Galileo gibi evrenin matematikle açıklanabileceğine inanan Pythagorasçı bir gizemciydi ve bilimsel tavır takınmaya inanıyordu. Ayrıca bunu erdem olarak görüyordu. Üstelik güneş merkezli teorinin işleyişini göstermeyi başarmıştı. Ondan sonra gelen bilim insanları gizemciliği hakkında pek de iyi şeyler söylemediler ama. Ancak o dönemde yani 16.ve 17. yy.da meydana gelen bilimsel ilerlemeler nasıl ki dinden ayrılamıyorsa, gizemcilikle bilim de birbirinden ayrılamazdı.
O dönemde, dini Ortodoksluk haricinde bilimsel çalışmalar dinle birlikte ortaya çıkmış ve gelişmiştir. İslam toplumlarının tersine bilimle uğraşan kişilerin kiliseler ve papazlarla ilişkisi olması ilginçtir. Kopernik’de Polanyalı bir kilise adamıydı örneğin. Bu yinede onların bir kısım kilise ve din adamlarının hışmına uğramasına engel olamadı.
Kopernik’in çalışmalarını yetkinleştirme girişimleri Danimarkalı astronom Tycho Brahe’yle (1546-1601) başladı. Astronomi ve hermetizm(eski Mısır’da yaşamış bilge Hermesten gelir) alanlarında çalışmalar yürüten Brahe, gökyüzünü incelemek üzere o devir için şaşırtıcı hassaslıkta aletler yapmıştı. Bunlarla yaptığı gözlemlere dayanarak, Aristoteles’ten kalma eski evren anlayışını yıkmıştı. Yeni anlayışa göre, evrenin merkezinde sabit bir biçimde yeryüzü(dünya) bulunuyor, gezegenler ve güneş de kusursuz birer daire şeklinde onun yörüngesinde dönüyordu. Bu sistem içerisinde yerküre ise günde bir kez kendi etrafında dönüyordu.
Kopernik’in görüşlerini benimsemesi yüzünden Protestanların yanı sıra(onların inancını kabul etmiyordu) Cizvitler’in de zulmüne uğrayan Kepler, Brahe’yle Prag’da tanıştı ve onun asistanı oldu. Kepler’in Mysterium Cosmographicum(1597, Evrenin Gizemi) adlı eserini okuyan Brahe, asistanının çok iyi bir matematikçi olduğunu anlamıştı.
Kepler’le uzun ve zorlu yazışmalar yapan, ama son aşamada ona büyük cömertlik gösteren Brahe 1601’de öldü. II. Rudolf’un sarayında imparatorun matematikçisi olarak onun yerini alan Kepler, büyük bir çalışma içine girdi. Brahe’nin Mars gezegenine ilişkin gözlemleri konusunda o dönemde hüküm süren sıradan Aristocu sezgisel öğretilere(dünya devinim halinde olduğuna göre, nasıl oluyor da havaya atılan cisimler yere düşüyordu) karşı koydu. 1609’da, Astronomia Nova’yı (yeni astronomi) yayımladı. Bu eserinde iki şey kanıtladı: mars daire değil elips biçimli bir yörüngede dönüyordu güneşin çevresinde. İkinci olarak da bu gezegen, değişken hızlarda hareket ediyor, ancak Güneş’e bağlayan çizgi, aynı zaman içinde eşit bir alanı tarıyordu.
1619’a gelindiğinde Harmonices Mundi’de (dünyanın uyumu) Kepler, bulduğu üç yasanın üçünü de anlaşılır bir şekilde izah edebiliyordu. Sonuncu yasaya göre; bir gezegen yılının(gezegenin güneş yörüngesinde bir dönüşü tamamladığı süre) karesi, o gezegenin güneşe olan uzaklığının yarısının küpüne eşittir. Böylelikle Kepler çalışmalarına sadece matematiği değil aynı zamanda fiziği de katmıştı. Böylelikle gökyüzünde olup bitenler ilahiyatçıların açıklanamaz kısır matematik bilgilerinden sıyrılmış oluyordu.
Güneş merkezli teori bazı bakımlardan eksikti. Yeryüzünün devinim halinde olmasının yarattığı güçlükler söz konusuydu. Bu konu bir türlü açıklanamıyordu. Ta ki Newton çıkıp kütle çekimi kuvvetini açıklayana kadar.
Kepler 16. ve 17. yüzyıllara damgasını vurmuş yenilikçi büyük bilim araştırmacılarının en dikkate değer olanıydı. Eski çağların insanlarından bu yana bilimsel astrolojinin en büyük öncüsüydü Kepler. Bir tür termometre icat ederek hava durumları hakkında doğru öngörülerde bulunabiliyordu. Ayrıca optik alanda çalışmaları da vardı.
Johannes Kepler, Lutherci bir papazın oğlu olarak Almanya’nın güneyindeki Schawaben’da dünyaya geldi. O dönem Luther, Kopernik’i büyük bir öfke ile eleştirmiş ve şöyle demiştir: “ bütün bir astronomi ilmini saptırarak, Yeşu Kitabı’nda(Yahudiler için önemli bir dini kitap) yazılı olanları inkar eden bir eşek.” Ancak Kepler üzerinde bu kadar az düşünelerek kabul edilmiş ve yerleşmiş bir anlayışla yaşayamayacağını düşünüyordu. Tıpkı Galileo gibi evrenin matematikle açıklanabileceğine inanan Pythagorasçı bir gizemciydi ve bilimsel tavır takınmaya inanıyordu. Ayrıca bunu erdem olarak görüyordu. Üstelik güneş merkezli teorinin işleyişini göstermeyi başarmıştı. Ondan sonra gelen bilim insanları gizemciliği hakkında pek de iyi şeyler söylemediler ama. Ancak o dönemde yani 16.ve 17. yy.da meydana gelen bilimsel ilerlemeler nasıl ki dinden ayrılamıyorsa, gizemcilikle bilim de birbirinden ayrılamazdı.
O dönemde, dini Ortodoksluk haricinde bilimsel çalışmalar dinle birlikte ortaya çıkmış ve gelişmiştir. İslam toplumlarının tersine bilimle uğraşan kişilerin kiliseler ve papazlarla ilişkisi olması ilginçtir. Kopernik’de Polanyalı bir kilise adamıydı örneğin. Bu yinede onların bir kısım kilise ve din adamlarının hışmına uğramasına engel olamadı.
Kopernik’in çalışmalarını yetkinleştirme girişimleri Danimarkalı astronom Tycho Brahe’yle (1546-1601) başladı. Astronomi ve hermetizm(eski Mısır’da yaşamış bilge Hermesten gelir) alanlarında çalışmalar yürüten Brahe, gökyüzünü incelemek üzere o devir için şaşırtıcı hassaslıkta aletler yapmıştı. Bunlarla yaptığı gözlemlere dayanarak, Aristoteles’ten kalma eski evren anlayışını yıkmıştı. Yeni anlayışa göre, evrenin merkezinde sabit bir biçimde yeryüzü(dünya) bulunuyor, gezegenler ve güneş de kusursuz birer daire şeklinde onun yörüngesinde dönüyordu. Bu sistem içerisinde yerküre ise günde bir kez kendi etrafında dönüyordu.
Kopernik’in görüşlerini benimsemesi yüzünden Protestanların yanı sıra(onların inancını kabul etmiyordu) Cizvitler’in de zulmüne uğrayan Kepler, Brahe’yle Prag’da tanıştı ve onun asistanı oldu. Kepler’in Mysterium Cosmographicum(1597, Evrenin Gizemi) adlı eserini okuyan Brahe, asistanının çok iyi bir matematikçi olduğunu anlamıştı.
Kepler’le uzun ve zorlu yazışmalar yapan, ama son aşamada ona büyük cömertlik gösteren Brahe 1601’de öldü. II. Rudolf’un sarayında imparatorun matematikçisi olarak onun yerini alan Kepler, büyük bir çalışma içine girdi. Brahe’nin Mars gezegenine ilişkin gözlemleri konusunda o dönemde hüküm süren sıradan Aristocu sezgisel öğretilere(dünya devinim halinde olduğuna göre, nasıl oluyor da havaya atılan cisimler yere düşüyordu) karşı koydu. 1609’da, Astronomia Nova’yı (yeni astronomi) yayımladı. Bu eserinde iki şey kanıtladı: mars daire değil elips biçimli bir yörüngede dönüyordu güneşin çevresinde. İkinci olarak da bu gezegen, değişken hızlarda hareket ediyor, ancak Güneş’e bağlayan çizgi, aynı zaman içinde eşit bir alanı tarıyordu.
1619’a gelindiğinde Harmonices Mundi’de (dünyanın uyumu) Kepler, bulduğu üç yasanın üçünü de anlaşılır bir şekilde izah edebiliyordu. Sonuncu yasaya göre; bir gezegen yılının(gezegenin güneş yörüngesinde bir dönüşü tamamladığı süre) karesi, o gezegenin güneşe olan uzaklığının yarısının küpüne eşittir. Böylelikle Kepler çalışmalarına sadece matematiği değil aynı zamanda fiziği de katmıştı. Böylelikle gökyüzünde olup bitenler ilahiyatçıların açıklanamaz kısır matematik bilgilerinden sıyrılmış oluyordu.
Güneş merkezli teori bazı bakımlardan eksikti. Yeryüzünün devinim halinde olmasının yarattığı güçlükler söz konusuydu. Bu konu bir türlü açıklanamıyordu. Ta ki Newton çıkıp kütle çekimi kuvvetini açıklayana kadar.
Kepler 16. ve 17. yüzyıllara damgasını vurmuş yenilikçi büyük bilim araştırmacılarının en dikkate değer olanıydı. Eski çağların insanlarından bu yana bilimsel astrolojinin en büyük öncüsüydü Kepler. Bir tür termometre icat ederek hava durumları hakkında doğru öngörülerde bulunabiliyordu. Ayrıca optik alanda çalışmaları da vardı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder